Polski Związek Działkowców (PZD) jest ogólnopolskim stowarzyszeniem ogrodowym kontynuującym ponad 120-letnią tradycję ruchu działkowego w Polsce. Związek prowadzi 4926 rodzinnych ogrodów działkowych, w których znajduje się 963 351 działek o łącznej powierzchni 43 236 ha (stan organizacyjny na 31.12.2013r.). Ponieważ działka jest przydzielana rodzinie, która w Polsce liczy zazwyczaj cztery osoby, przyjmuje się, że z działek korzysta blisko 4 miliony osób.

Czym są rodzinne ogrody działkowe (rod)?

Rodzinne ogrody działkowe są to wydzielony obszary gruntu, składające się z działek i terenu ogólnego, służące do wspólnego korzystania przez działkowców, wyposażone w infrastrukturę ogrodową.

Celem rodzinnych ogrodów działkowych jest służącymi zaspokajaniu wypoczynkowych, rekreacyjnych i innych potrzeb socjalnych członków społeczności lokalnych poprzez zapewnienie im powszechnego dostępu do ROD oraz działek dających możliwość prowadzenia upraw ogrodniczych na własne potrzeby, a także podniesienie standardów ekologicznych otoczenia. Tak więc poza wykorzystywaniem ich do prowadzenia upraw ogrodniczych, ROD pełnią również funkcje:

ekologiczne

- Przywracanie terenów zielonych społeczeństwu

- Ochrona środowiska przyrodniczego i podnoszenie standardów  ekologicznych otoczenia

- Ochrona składników przyrody i kształtowanie zdrowego otoczenia człowieka

socjalne i zdrowotne

- Poprawa warunków bytowych społeczności miejskiej poprzez zapewnienie  warunków do prowadzenia upraw ogrodniczych na własne potrzeby

- Zapewnianie terenów wypoczynkowych zarówno dla działkowców jak i mieszkańców miast poprzez ich otwieranie

- Propagowanie zdrowego stylu życia

społeczne i edukacyjne

- Tworzenie warunków do integracji społeczeństwa

- Propagowanie idei ogrodnictwa w społeczeństwie

- Prowadzenie działalności społecznej, wychowawczej w tym. m.in. współpraca ze szkołami, domami pomocy społecznej oraz innymi organizacjami społecznymi

Polski Związek Działkowców działa w oparciu o Ustawę z dnia 13 grudnia 2013r. o rodzinnych ogrodach działkowych . Ustawa, uchwalona w trybie inicjatywy obywatelskiej, pod którą podpisało się ponad 900 000 Polaków, jest gwarantem trwałości i rozwoju ruchu ogrodnictwa działkowego w Polsce. Stoi na straży praw, z trudem osiągniętych przez działkowców. Ustawa zawiera regulacje skutecznie zabezpieczające istnienie i rozkwit ogrodów działkowych w Polsce oraz nadające działkowcom szereg praw, dzięki którym mogą bezpiecznie korzystać ze swoich działek. Do najważniejszych praw działkowców należą:

• prawo do bezpłatnego używania gruntów publicznych pod ogrody działkowe;

• prawo do korzystania działek na zasadzie konkretnego tytułu prawnego, podlegającego ujawnieniu w księdze wieczystej;

• prawo własności nasadzeń i obiektów usytuowanych na działce;

• prawo do zwolnień podatkowych z tytułu użytkowania działki;

• prawo do odszkodowania za utraconą własność wskutek likwidacji ogrodu;

• prawo do działki zamiennej w razie likwidacji ogrodu;

• prawo do zachowania działki i pozostania w ogrodzie w razie zasadnego żądania zwrotu terenu ogrodu przez byłych właścicieli;

• prawo przejęcia działki po zmarłym działkowcu przez jego osoby bliskie.

Powyższe uprawnienia zapewniają działkowcom konieczne warunki do właściwego użytkowania działek. Ustawa nadaje rodzinnym ogrodom działkowym status urządzeń użyteczności publicznej, dzięki czemu stanowią one element socjalnej infrastruktury, która jest powszechnie dostępna dla wszystkich członków społeczności lokalnej, co rodzi ­ po stronie gmin ­ określone obowiązki wobec ogrodów, służących okolicznym mieszkańcom.

Kim są polscy działkowcy?

Wyniki przeprowadzonego w 2011 roku badania pokazały, że środowisko polskich działkowców jest bardzo zróżnicowane. Działki w rodzinnych ogrodach działkowych użytkują w praktyce wszystkie grupy społeczne i zawodowe, ludzie w różnym wieku i o różnym statusie majątkowym. Polscy działkowcy to ludzie, którzy od wielu lat spędzają aktywnie czas na działkach w ROD, wykorzystując ją zarówno w sposób praktyczny, a więc pod uprawę zdrowych i tanich owoców i warzyw, jak i w celu atrakcyjnego i alternatywnego miejsca dla spędzania czasu w domu.

Zdecydowana większość ogrodów działkowych w Polsce położona jest w miastach. Najchętniej z ogrodów działkowych korzystają mieszkańcy dużych aglomeracji miejskich np. Warszawy, Katowic, Wrocławia, Szczecina, Gdańska, Poznania, Łodzi, Krakowa.

PZD członkiem Biura Międzynarodowego

Polski Związek Działkowców jest od 1990 r. członkiem Międzynarodowego Biura Ogrodów Działkowych i Rodzinnych. Wyrazem docenienia roli i znaczenia polskiego ruchu działkowego w Europie było zorganizowanie  w 1999 r. przez Polskę Międzynarodowego Seminarium Działkowców. Z kolei w 2007 r. odbył się w Krakowie XXXV Międzynarodowy Kongres Ogrodów Działkowych i Rodzinnych. Jego tematem była przyszłość ogrodów działkowych w Europie. W latach 2005-2008r. przewodnictwo w Międzynarodowym Biurze pełnił Prezes PZD Eugeniusz Kondracki.

Jak zostać działkowcem

Uzyskanie prawa do działki według nowej ustawy o ROD

Zgodnie z nową ustawą o rodzinnych ogrodach działkowych prawo do działki można uzyskać, w zależności od sytuacji, na cztery sposoby:

W drodze przeniesienia prawa do działki – działkowiec przenosi swoje prawo do działki podpisując umowę z osobą zainteresowaną nabyciem tego prawa – obecnie najpopularniejszy sposób. Podstawa prawna art. 41 ustawy o ROD.

Podpisując umowę dzierżawy działkowej z zarządem ROD – możliwe tylko wówczas, gdy w ogrodzie jest wolna działka. Podstawa prawna art.27 ustawy o ROD.

Podpisując umowę dzierżawy działkowej z prezydium okręgowego zarządu – tylko w nowym ogrodzie. Podstawa prawna art. 27 ustawy o ROD i § 13 ust. 2 statutu PZD.

Wstępując w prawo do działki – składając w zarządzie ROD oświadczenie o wstąpieniu w prawa – dotyczy współmałżonka zmarłego działkowca. Podstawa prawna art. 38 ust. 1 ustawy o ROD.

Poniżej zamieszczamy dokumenty, jakie należy sporządzić przy przeniesieniu prawa do działki, zawieraniu umowy dzierżawy działkowej oraz wstąpieniu w prawa do działki. (dokumenty zostały wypełnione niezbędnymi danymi (dane fikcyjne).

Ad. 1

W przypadku przeniesienia prawa do działki, podstawą jest umowa (WZÓR NR 1) zawierana przez dotychczasowego działkowca z osobą, na którą przenosi prawa do działki. Należy pamiętać, że umowę trzeba podpisać w obecności notariusza, gdyż poświadcza on na tej umowie tożsamość osób podpisujących. Umowa winna być sporządzona w trzech egzemplarzach – jeden dla zarządu ROD i po jednym dla zbywającego i nabywcy.

Nabywający prawo do działki składa do zarządu ROD wniosek o zatwierdzenie umowy przeniesienia prawa (WZÓR NR 2) i dołącza do wniosku jeden egzemplarz umowy. Zarząd ROD, jeśli nie ma żadnych przeciwwskazań, zatwierdza umowę. Zatwierdzenie odbywa się w formie uchwały zarządu(WZÓR NR 3), którą doręcza się stronom umowy i dołącza do ewidencji działek.

Podane w umowie przeniesienia prawa do działki terminy nie są terminami obowiązkowymi. Strony umowy, a więc zbywca i nabywca mogą dowolnie umawiać się co do terminów, a nawet samej zapłaty, czy nastąpi po podpisaniu umowy, czy na przykład dopiero po zatwierdzeniu tej umowy przez zarząd ROD.

Ad. 2

W przypadku, gdy zarząd dysponuje wolną działką (działka nie ma prawnego użytkownika), z osobą ubiegającą się o działkę zawiera umowę dzierżawy działkowej (WZÓR NR 4). Zanim taka umowa zostanie podpisana przez prezesa i innego członka zarządu, zarząd musi podjąć uchwałę(WZÓR NR 5) o wyrażeniu zgody na podpisanie takiej umowy przez reprezentujących go prezesa i drugiego członka zarządu. Taka kolejność wynika ze statutu PZD. Zarząd podejmuje decyzje w formie uchwały, a więc najpierw wyraża zgodę, a potem reprezentujący zarząd podpisują umową. W tej sprawie zamieszczamy uchwałę zarządu ROD i wypełnioną umowę dzierżawy działkowej.

Ad. 3

W tym przypadku obowiązują dokumenty identyczne jak w poprzednim punkcie, z tym że stroną umowy jest prezydium OZ i uchwałę podejmuje także prezydium OZ.

Ad. 4

W przypadku śmierci działkowca, jeśli jego współmałżonek nie posiada prawa do działki, może w terminie 6 miesięcy od dnia śmierci małżonka złożyć w zarządzie ROD oświadczenie woli (WZÓR NR 6) o wstąpieniu w stosunek prawny wynikający z tego prawa. Do oświadczenia dołącza się odpis aktu zgonu. Zarząd ROD stwierdza wstąpienie w prawo do działki podejmując uchwałę (WZÓR NR 7).